از جمله ابزاری که در درمان اندو کاربرد زیادی دارند فایل های دندانپزشکی هستند. از این ابزار می توان برای مواردی چون فرم دهی و نیز خالی نمودن کانال های دندانی استفاده کرد. لازم به یادآوری است که اندو به خالی نمودن کانال دندان گفته می شود و دندانپزشکی که این درمان را انجام می دهد اندو دنتیست نامیده می شود.
نکاتی که برای جلوگیری از شکستن فایل در دندان باید رعایت کرد:
در صورت استفاده از فایل به دفعات مکرر باید ریسک شکستن فایل در دندان را نیز در نظر داشته باشید. هیچ کس نمی تواند حدس بزند فایل ها دقیقا چه زمانی و بعد از چند بار استفاده امکان شکسته شدن دارند؛ اما می توان با رعایت نکاتی بروز این مشکل را پیش بینی و از آن جلوگیری نمود:
کانالی را که قصد درمان آن را دارید به خوبی بررسی کنید. در مواردی که انحنای کانال بیشتر باشد امکان وارد شدن فشار بر روی فایل بیشتر خواهد بود و ممکن است موجب شکستن فایل در دندان شود.
به کیفیت فایل مورد استفاده دقت کنید. مسلما کیفیت مواد اولیه مورد استفاده در تولید فایل، در شکستن فایل در دندان تاثیر زیادی خواهد داشت. در اکثر موارد تولیدکنندگان این محصولات توصیه می کنند نباید بیش از 8 بار از یک فایل استفاده کرد.
در حالت کلی دندانپزشکان باید قبل از شروع درمان اندو، فایل مورد استفاده را بررسی کنند و در صورتی که احتمال شکستگی وجود داشت از آن استفاده نکنند.
شکستن فایل در دندان
شکستن فایل در دندان می تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که شایع ترین دلایل آن عبارتند از:
- استفاده از مواد اولیه نامرغوب در ساخت فایل
- طراحی نامناسب فایل
- کاربری نادرست از فایل
- استفاده بیش از اندازه از فایل
- وارد کردن فشار زیاد به فایل
- شرایط و آناتومی کانال
شکستن فایل دندانپزشکی در دندان
شکستن فایل در دندان و نکات مهم آن
در مواقعی که فایل به هر دلیلی در داخل کانال دندان شکست باید موارد زیر را بررسی و مورد توجه قرار دهید:
- وضعیت پالپ
- آناتومی کانال ریشه دندان
- موقعیت فایل شکسته
- نوع فایلی که در داخل کانال شکسته
- بررسی و تعیین میزان آسیب به کانال
- بررسی وجود و یا عدم وجود عفونت در داخل کانال ریشه
اگر فایل در کانال دندان شکست چه کنیم؟
شکستن فایل در دندان ربطی به میزان تبحر و یا حتی غیر حرفه ای بودن دندانپزشک ندارد. در چنین مواقعی مهمترین کار این است که بتوان حادثه به وجود آمده را مدیریت کرده و مشکل را حل نمود. در بیشتر موارد فایل های شکسته شده دستی نسبت به فایل های روتاری راحت تر خارج می شوند. علت این مساله وجود قطعات کوچک فایل های روتاری است که برای سرعت بیشتر کار، در آنها به کار رفته است.
برخی از راهکارهای ممکن در صورت شکستن فایل در دندان عبارتند از:
قطعه باقیمانده در داخل کانال ریشه را خارج نمود.
ممکن است دندانپزشک مجبور به انجام عمل بای پس برای خارج نمودن قطعات شکسته شده شود. در این صورت دندانپزشک مسیر قطعه شکسته شده را می بندد تا با ثابت نگه داشتن قطعه از حرکت آن جلوگیری کند. در این صورت قطعه شکسته شده در داخل کانال باقی خواهد ماند و وضعیت دندان همانند دندان عصب کشی شده معمولی پایدار خواهد بود.
در مواقعی که کانال ناصاف و یا باریک باشد نمی توان از عمل بای پس استفاده کرد. در چنین مواقعی در صورتی که شکستن فایل در دندان در مرحله پایانی عصب کشی رخ بدهد و به عبارتی ریشه دندان تا حد زیادی تخلیه شده باشد باید امیدوار باشیم که پیشامد ناخوشایندی نخواهد افتاد. دندانپزشک در این حالت تاج دندان و ریشه آن را در این وضعیت پر می کند ولی توصیه می شود هر چند ماه دندان بیمار معاینه و مورد بررسی قرار بگیرد.
ابزار مخصوص برای خارج کردن فایل شکسته از ریشه
- اولتراسونیک
- کیت های مخصوصی که به منظور خارج کردن قطعات فایل شکسته شده در درون کانال استفاده می شوند.
- گیتس دریل
- فایل دستی K
خارج کردن فایل دندانپزشکی در دندان
خارج کردن قطعات شکسته شده فایل از داخل کانال چه خطراتی دارد؟
- در صورت شکستن فایل در دندان باید توجه کنید که خارج کردن آن ممکن است خطراتی داشته باشد به عنوان مثال:
- ممکن است عاج ریشه و حداقل بخشی از آن به خطر بیفتد.
- خطر شکستگی و یا سوراخ شدن ریشه دندان وجود دارد.
- احتمال آسیب به ریشه هایی که خمیدگی زیادی داشته و نازک باشند زیاد است.
- در مورد دندان هایی که دارای ریشه های نازکی هستند ممکن است دندانپزشک مجبور به برداشتن بخشی از عاج اپیکال دندان شود.
- با توجه به خطرات ذکر شده، بهتر است قبل از اقدام به خارج کردن فایل شکسته شده از داخل ریشه خطرات و مزایای کار را مورد بررسی قرار دهید و همه جوانب را بسنجید.
رعایت چه نکاتی می تواند از شکستن فایل در دندان جلوگیری کند؟
- برای جلوگیری از شکستن فایل در دندان باید اقدامات پیشگیرانه زیر را مورد توجه قرار دهید:
- از فایل های باکیفیت و مرغوب برای درمان اندو استفاده کنید.
- تا حد امکان از فایل ها به صورت یک بار مصرف استفاده کنید.
- قبل از شروع درمان اندو، وضعیت کانال دندان را به صورت کامل مورد بررسی قرار دهید.
- توصیه می کنیم از فایل های دندانپزشکی با توجه به دستورالعملی که از سوی شرکت سازنده ارائه می شود استفاده کنید.
- سعی کنید به ایسترومنت های فایل، نیروی آپیکالی وارد نشود.
- در درمان اندو باید برای کاهش آسیب های احتمالی کلیه اصول ایمنی رعایت گردد.
- پیش از شروع به کار درمان، استرس پیچشی ابزار و نیز میزان خستگی سیکلیک را بررسی نمایید.
- در زمان درمان با فایل سعی شود از حرکات رفت و برگشتی استفاده شود و از فشار زیاد پرهیز گردد.
فایل‌های دندانپزشکی
فایل ها انواع مختلفی دارند ولی در حالت کلی در دو گروه اصلی فایل های روتاری و دستی تقسیم بندی می شوند. برخی از انواع پر مصرف فایل ها عبارتند از:
- فایل K
- فایل H
- فایل C
- فایل D
- فایل self-adjusting files
- فایل barbed broach
کاربرد اصلی فایل های دندانپزشکی
اصلی ترین کاربری فایل دندانپزشکی در خالی کردن کانال ریشه دندان و همچنین شکل دهی به آن می باشد. برای درمان ریشه و یا همان اندو، نخست از فایل های دستی مانند فایل H استفاده می شود و در مراحل بعدی انواع فایل روتاری می توانند گزینه بهتری باشند.
حال اگر میخواهید بیشتر درباره فایل های دندانپزشکی بدانید ، مقاله‌ی فایل دندانپزشکی چیست؟ را مطالعه کنید.
آیا فایل های دندانپزشکی یک بار مصرف هستند یا نه؟
در مورد استفاده از فایل ها نکته مهمی وجود دارد که رعایت آن می تواند ایمنی کار درمان را تضمین نماید. فایل ها ابزارهای یک بار مصرفی هستند که باید پس از هر بار استفاده آنها را دور انداخت. در این میان برخی از دندانپزشکان به دلیل صرفه جویی اقتصادی این کار را انجام نمی دهند. در صورت استفاده به صورت چند بار مصرف از فایل باید بدانید که خطر شکسته شدن فایل در داخل دندان بیمار وجود دارد.